پیامبر اکرم(ص) مىفرماید: «ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است،هر کس همه این ماه را روزه بگیرد بر خدا واجب است که همه گناهانش را ببخشد، بقیه عمرش را تضمین کند و او را از تشنگى و عطش دردناک روز قیامت امان دهد.»
پیامبر اکرم(ص) مىفرماید: «انما سمى الرمضان لانه یرمض الذنوب؛(2) ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را مىسوزاند.»
رمضان نام یکى از ماههاى قمرى و تنها ماه قمرى است که نامش در قرآن آمده است و یکى از چهار ماهى است که خداوند متعال جنگ را در آن حرام کرده است.(مگر جنبه دفاع داشته باشد.)
در این ماه کتابهاى آسمانى قرآنکریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.(3)
این ماه در روایات اسلامى ماه خدا و میهمانى امت پیامبر اکرم(ص) خوانده شده و خداوند متعال از بندگان خود در این ماه در نهایت کرامت و مهربانى پذیرایى مىکند؛ پیامبر اکرم(ص) مىفرماید: «ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان، ماه امت من است،(4) هر کس همه این ماه را روزه بگیرد بر خدا واجب است که همه گناهانش را ببخشد، بقیه عمرش را تضمین کند و او را از تشنگى و عطش دردناک روز قیامت امان دهد.»(5)
این ماه، در میان مسلمانان از احترام، اهمیت و جایگاه ویژهاى برخوردار و ماه سلوک روحى آنان است و مؤمنان با مقدمهسازى و فراهم کردن زمینههاى معنوى در ماههاى رجب و شعبان هر سال خود را براى ورود به این ماه شریف و پربرکت آماده مىکنند، و با حلول این ماه با شور و اشتیاق و دادن اطعام و افطارى به نیازمندان، شبزندهدارى و عبادت، تلاوت قرآن، دعا، استغفار، دادن صدقه، روزهدارى و... روح و جان خود را از سرچشمه فیض الهى سیراب مىکنند.
فضائل ماه رمضان
1. برترین ماه سال
ماه مبارک رمضان به جهت نزول قرآن کریم در آن و ویژگىهاى منحصرى که دارد در میان ماههاى سالقمرى برترین است؛ قرآن کریم مىفرماید: «ماه رمضان ماهى است که قرآن براى هدایت انسانها در آن نازل شده است.»(6)
پیامبر گرامى(ص) درباره ماه رمضان مىفرماید: «اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روى آورد، ماهى که نزد خدا از همه ماهها برتر و روزهایش بر همه روزها و شبهایش بر همه شبها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است، ماهى است که شما در آن به میهمانى خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفتهاید، نفسهاى شما در آن تسبیح و خوابتان در آن عبادت، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است.... بهترین ساعاتى است که خداوند به بندگانش نظر رحمت مىکند... .»(7)
2. نزول کتب آسمانى در این ماه
تمام کتب بزرگ آسمانى مانند: قرآن کریم، تورات، انجیل، زبور، صحف در این ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(ع) مىفرماید: «کل قرآن کریم در ماه رمضان به بیت المعمور نازل شد، سپس در مدت بیست سال بر پیامبر اکرم(ص) و صحف ابراهیم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجیل در روز سیزدهم ماه رمضان و زبور در روز هیجدهم ماه رمضان نازل شد.»(8)
3. توفیق روزه
در ماه رمضان خداوند متعال توفیق روزهدارى را به بندگانش داده است؛ «پس هر که ماه [رمضان] را درک کرد، باید روزه بگیرد.»(9)
انسان افزون بر جنبه مادى و جسمى، داراى بُعد معنوى و روحى هم هست و هر کدام در رسیدن به کمال مطلوب خود، برنامههاى ویژه را نیاز دارند، یکى از برنامهها براى تقویت و رشد بُعد معنوى، تقوا و پرهیزگارى است؛ یعنى اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوى رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد، باید هواى نفس خود را مهار کند و موانع رشد را یکى پس از دیگرى بر دارد و خود را سرگرم لذتها و شهوات جسمى نکند. یکى از اعمالى که در این راستا مؤثر و مفید است روزهدارى است، قرآن کریم مىفرماید: «... اى افرادى که ایمان آوردهاید! روزه بر شما نوشته شد، همان گونه که بر پیشینیان از شما نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.»(10)
برخى از فواید و فضائل روزه:
الف. تقویت تقوا، پرهیزگارى و اخلاص؛(11)
امام صادق(ع) مىفرماید: خداوند متعال فرموده: «روزه از من است و پاداش آن را من مىدهم.»(12)
حضرت فاطمه(س) مىفرماید: «خداوند روزه را براى استوارى اخلاص، واجب فرمود.»(13)
ب. مانع عذابهاى دنیوى و اخروى:
امام على(ع) مىفرماید: «روزه روده را باریک مىکند گوشت را مىریزد و از گرماى سوزان دوزخ دور مىگرداند.»(14)
پیامبر اکرم(ص) مىفرماید: «روزه سپرى در برابر آتش است.»(15)
ج. آرامش روان و جسم:
روزهدارى روح و روان و قلب و دل و نیز جسم را آرامش داده و باعث سلامتى روح و تندرستى جسم مىشود.
پیامبر اکرم(ص) مىفرماید: «روزه بگیرید تا سالم بمانید.»
باز مىفرماید: «معده خانه تمام دردها و امساک (روزه)بالاترین داروهاست.»(16)
حضرت امام باقر(ع) مىفرماید: «روزه و حج آرامبخش دلهاست.»(17)
حضرت على(ع) مىفرماید: «خداوند بندگان مؤمن خود را به وسیله نمازها و زکات و حدیث در روزهدارى روزههاى واجب (رمضان) براى آرام کردن اعضا و جوارح آنان، خشوع دیدگانش و فروتنى جانهایشان و خضوع دلهایشان حفظ مىکنند.»(18)
امروزه در علم پزشکى و از نظر بهداشت و تندرستى نیز در جاى خود ثابت شده که روزهدارى تأثیرهاى فراوانى بر آرامش روح و روان و سلامتى جسم و بدن دارد، دفع چربىهاى مزاحم، تنظیم فشار، قند خون، و... نمونه آن است.(19)
د. مانع نفوذ شیطان:
امام على(ع) به پیامبر اکرم(ص) عرض کرد: یا رسول الله! چه چیزى شیطان را از ما دور مىکند؟ پیامبرگرامى(ص) فرمود: روزه چهره او را سیاه مىکند و صدقه پشت او را مىشکند.»(20)
بنابراین، روزه مانع نفوذ شیطانهاى جنى و انسى شده و وسوسههاى آنان را خنثى مىکند.
ه . مساوات بین غنى و فقیر:
انسان روزهدار در هنگام گرسنگى و تشنگى، فقرا و بینوایان را یاد مىکند و در نتیجه به کمک آنها مىشتابد. حضرت امام حسن عسگرى(ع) درباره علت وجوب روزه مىفرماید: «تا توانگر درد گرسنگى را بچشد و در نتیجه به نیازمند کمک کند.»(21)
و. احیاء فضائل اخلاقى
حضرت امام رضا(ع) درباره علت وجوب روزه مىفرماید: «تا مردم رنج گرسنگى و تشنگى را بچشند و به نیازمندى خود در آخرت پىببرند و روزهدار بر اثر گرسنگى و تشنگى خاشع، متواضع و فروتن، مأجور، طالب رضا و ثواب خدا و عارف و صابر باشد و بدین سبب مستحق ثواب شود،... روزه موجب خوددارى از شهوات است، نیز تا روزه در دنیا نصیحتگر آنان باشد و ایشان را در راه انجام تکالیفشان رام و ورزیده کند و راهنماى آنان در رسیدن به اجر باشد و به اندازه سختى، تشنگى و گرسنگى که نیازمندان و مستمندان در دنیا مىچشند پى ببرند و در نتیجه، حقوقى که خداوند در دارایىهایشان واجب فرموده است، به ایشان بپردازند... .»(22)
4. وجود شب قدر در این ماه
شب قدر از شبهایى که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در این شب به اذن خدا فرود مىآیند و جمیع مقدرات بندگان را در طول سال تعیین مىکنند(23) و وجود این شب در این ماه مبارک نعمت و موهبتى الهى بر امت پیامبر گرامى اسلام(ص) است و مقدرات یک سال انسانها (حیات، مرگ، رزق و...) براساس لیاقتها و زمینههایى که خود آنها به وجود آوردهاند تعیین مىشود و انسان در چنین شبى با تفکر و تدبر مىتواند به خود آید و اعمال یک سال خود را ارزیابى کند و با فراهم آوردن زمینه مناسب بهترین سرنوشت را براى خود رقم زند.(24)
حضرت امام صادق(ع) مىفرماید: «تقدیر مقدرات در شب نوزدهم و تحکیم آن در شب بیست و یکم و امضاء آن در شب بیست و سوم است.»(25)
5. بهار قرآن
نظر به اینکه قرآن کریم در ماه مبارک رمضان نازل شده و تلاوت آیات آن در این ماه فضیلت بسیارى دارد، در روایات اسلامى، از ماه رمضان به عنوان بهار قرآن یاد شده است؛ چنانکه حضرت امام باقر(ع) مىفرماید: «هر چیزى بهارى دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.»(26)
یک نکته!
بدیهى است فضائل و ثوابهایى که براى ماه مبارک رمضان و روزهدارى ذکر شده و به برخى از آنها اشاره شد، از آنِ کسانى است که حقیقت آن را درک کنند و به محتواى آن عمل و در گفتار و کردار به کار گیرند و به آنها جامه عمل بپوشانند. چنان در روایات اسلامى براى روزهدارى آدابى ذکر شده و کسانى که صرفاً تلاوت قرآن مىکنند، ولى به آیات و احکام آن عمل نمىکنند و یا آن که از روزهدارى تنها رنج گرسنگى و تشنگى را مىکشند و بوسیله گناه، تأثیر روزه را از بین مىبرند و ماه مبارک رمضان و فضاى معنوى آن تأثیرى بر اشخاصى بر جاى نمىگذارد، مورد نکوهش قرار گرفتهاند.
چنانکه پیامبر اکرم(ص) به زنى که با زبان روزه کنیز خود را دشنام مىداد فرمود: چگونه روزهدارى و حال آنکه کنیزت را دشنام مىدهى؟! روزه فقط خوددارى از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه خداوند آن را علاوه بر این دو، مانع کارها و سخنان زشت که روزه را بىاثر مىکنند قرار داده است، چه اندکند روزهداران و چه بسیارند کسانى که گرسنگى مىکشند.»(27)
حضرت امام سجاد(ع) در دعاى حلول ماه رمضان به درگاه خداوند عرض مىکند: به وسیله روزه این ماه یاریمان ده تا اندامهاى خود را از معاصى تو نگه داریم و آنها را به کارهایى گیریم که خشنودى تو را فراهم آورد، تا با گوشهایمان سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به لهو و لعب نشتابیم و تا دستمانمان را به سوى حرام نگشاییم و با پاهایمان به سوى آنچه منع شده ره نسپاریم و تا شکمهایمان جز آنچه را تو حلال کردهاى در خود جاى ندهد و زبانهایمان جز به آنچه تو خبر دادهاى و بیان فرمودهاى گویا نشود... .»(28)
بنابراین، در ماه مبارک باید تمام اعضا و جوارح را از حرام دور نگه داشت و با اخلاص، توکل و توسل از اهلبیت(ع) و عمل به دستورها و احکام قرآن کریم و دورى از گناهان، انجام توبه نصوح و واقعى، عبادت، شبزندهدارى، درک فضیلت شب قدر و... فضیلت ماه مبارک رمضان را درک کرد و از آن در راستاى رسیدن به کمال حرکت کرد و باید در این ماه به گونهاى خودسازى کرد که با اتمام ماه مبارک تأثیر و فواید آن در روح و جان افراد باقى باشد و اثر آن تا ماه رمضان سال بعد ماندگار باشد.
کلمات کلیدی:
السلام ای ماه رحمت ماه عشق السلام ای سفره درگاه عشق السلام ای بـزم مـستـی بـا خــدا وعـده گـاه پـر کـشیدن تـا خدا السلام ای مـیـهـمـانـیـّه کــریــم السلام ای روزه داران را نـعیم السلام ای دل بـه عشقت منجلی آمدی ای ماه زیبای علی (ع) |
شبهای قدر :
شبهای نوزدهم ، بیست ویکم وبیست وسوم ماه مبارک
شب نوزدهم
اول شبهای قدر است وشب قدر همان شبی است که در تمام سال شبی به خوبی وفضیلت آن نمی رسد وعمل در آن بهتر است از عمل در هزار ماه ودر آن شب تقدیر امور سال می شود وملائکه وروح که اعظم ملائکه است درآن شب باذن پروردگار بزمین نازل می شوند وبخدمت امام زمان علیه السلام مشرف می شوند وآنچه برای هر کس مقدر شده است بر امام علیه السلام عرض می کنند واعماال شب قدر بر دو نوع است ، یکی آنکه در هر سه شب باید کرد ودیگر آنکه مخصوص است بهر شبی.
اما اعمالی که در هر سه شب مشترک است وباید انجام داد :
اول : غسل است ( مقارن غروب آفتاب ، که بهتر است نماز شام را با غسل خواند )
دوم : دو رکعت نماز است که در هر رکعت بعد از حمد هفتمرتبه توحید بخواند وبعد از فراغ هفتاد مرتبه اَستَغفُرِاللهَ وَاَتوبُ اِلَیهِ ودر روایتی است که از جای خود بر نخیزد تا حقتعالی او وپدر ومادرش را بیامرزد.
سوم : قرآن مجید را بگشاید وبگذارد در مقابل خود وبگوید : اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُِکَ بِکِتابِکَ المُنزَلِوَمافیهِاسمُکَالاَکبَرُو،اَسماؤُکَ الحُسنی وَیُخافُ وَ یُرجی اَن تَجعَلَنی مِن عُتَقائِکَ مِنَ النّار پس هر حاجت که دارد بخواند
چهارم : مصحف شریف را بگیرد وبر سر بگذارد وبگوید :
اَللّهمَّ بِحَقِّ هذاالقُرآنِ وَ بِحَقِّ مَن اَرسَلتَه بِه وَبِحَقِ کُلِّ مومنٍ مَدَحتَه ُ فیهِ وَبِحَقِّکَ عَلَیهِم فلا اَحَدَ اَعرَفُبِ بِحَقِّکَ مِنکَ
ده مرتبه بگوید : بِکَ یا الله
ده مرتبه : بِمُحَمَّدٍ
ده مرتبه : بِعلیٍّ
ده مرتبه : بِفاطِمَةَ
ده مرتبه : بِالحَسَنِ
ده مرتبه : بِالحُسَین ِ
ده مرتبه : بِعلیّ بنِ الحُسین
ده مرتبه : بِمُحَمَّدِ بنِ عَلِیٍّ
ده مرتبه : بِجَعفَر بنِ مُحَمَّدٍ
ده مرتبه بِموُسی بنِ جَعفَر ٍ
ده مرتبه : بِعلیِّ بنِ عَلیٍّ
ده مرتبه : بِعَلِیِّ بنِ مُحَمَّدٍ
ده مرتبه : بِالحَسَنِ بنِ عَلِیٍّ
ده مرتبه : بِالحُجَّةِ
پس هر حاجتی داری طلب کن .
پنجم : زیارت امام حسین (ع) است؛ که در خبر است که چون شب قدر میشود منادی از آسمان هفتم ندا میکند که حق تعالی آمرزید هر کسی را که به زیارت قبر امام حسین (ع) آمده .
ششم :احیا داشتن این شبها است که در روایت امده هر کس احیا کند شب قدر را گناهان او آمرزیده شود هر چند به عدد ستارگان آسمان وسنگینی کوهها وکیل دریاها باشد .
هفتم : صد رکعت نماز کند که فضیلت بسیار دارد ، وافضل آنست که در هر رکعت بعد از حمد ده مزتبه توحید بخواند .
هشتم : بخواند :اَللّهُمَّ اِنّی اَمسَیتُ لَکَ عَبدًا داخِرًا لا اَملِکُ لِنَفسی وَ اَعتَرِفُ ....
اما اعمالی که مخصوص هر شب است وباید انجام داد :
شب نوزدهم
اول : صد مرتبه اَستَغفُرِاللهَ رَبی وَاَتوبُ اِلَیه
دوم : صد مرتبه اَللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ اَمیرَالمومنینَ
سوم : بخواند یا ذَالَّذی کانَ ...
چهارم : بخواند دعای اَللّهَمَّ اجعَل فیما تَقضی وَ....
شب بیست ویک : فضیلتش زیادتر از شب نوزدهم است ، و باید اعمال آن شب را از غسل واحیاء وزیارت ونماز ، هفت قل هوالله وقرآن بر سر گرفتن وصد رکعت نماز ودعای جوشن کبیر وغیر در این شب بعمل آورد ، در روایات تاکید شده در غسل واحیاء وجدّ وجهد در عبادت در این شب وشب بیست وسوم .
کلمات کلیدی:
قوْیدون منی بوائوده مله‌ر، آغلارام نه‌نه
گئتدین مزاره دیلده شرر، آغلارام نه‌نه
نیسگیلله‌رین دوشه‌ر یادوما قلبیم اوْدلانار
اللر اوره‌کده شام و سحر آغلارام نه‌نه
یاد ائیله‌ره‌م سنیله کئچه‌ن گونله‌ری مودام
هاردان اوْ گونله‌ریم قایودار آغلارم نه‌نه
سسله‌ردیم هر زاماندا نه‌نه، سس گله‌ردی جان
خوْش گونلریم کی یاده دوشه‌ر آغلارام نه‌نه
دردین دییه‌ر آناسونا قوز دوشسه موشگوله
نئیله‌ر آناسو اوْلماسا گر آغلارام نه‌نه
قارداش آتا باجو هاموسو، کیمسه‌دیر ولی
واردور آنادا آیرو ثمر آغلارام نه‌نه
ائوده آتا، آنا یئری وئرمه‌ز، یقیندی بو
هر گولده وار بیر عطر-ی-دئگه‌ر، آغلارام نه‌نه
گ?ن دؤنسه آی دوْلانسا گله‌ر بایرام آخشامو
بایراملوق الده گؤرسه‌م اگر، آغلارام نه‌نه
قارداش دا گئتمه‌‌سه باجو دیدارینه اگر
دیلده‌ن مگر آناسودؤزه‌ر، آغلارام نه‌نه
هر کس گؤروب آنا داغونو یاخشو درک ائده‌ر
قلبیم نده‌ن غموندا اسه‌ر آغلارام نه‌نه
قلبیم دوْلان زاماندا هئی سسله‌ره‌م سنی
گلمه‌ز منه جاواب ی دیگه‌ر، آغلارام نه‌نه
آمما بو آغلاماق غم-ی-دیگر سالور یادا
دیل یاندورار اوْ غملی خبر، آغلارام نه‌نه
آغلار اوْ غمده زینب-وْ-کلثوم، حوسئن حسن
آغلار اوْ غمده چوْخ نه‌نه‌لر، آغلارام نه‌نه
زینب دییه‌ردی ائی آتامون یاوری آنا
ائتدین نده‌ن بو نوعی سفر، آغلارام نه‌نه
هانسو آنا سنین کیمی گؤز یاشلوباغروقان
گؤزده‌ن آتار بالانو مگر، آغلارام نه‌نه
زینب هارا آنا بو قده‌ر درد-وْ-غم هارا؟
هانسو اوره‌ک بو درده دؤزه‌ر، آغلارام نه‌نه
آخشام اوْلان زامان چوراغو ائولرین یانار
قلبیم دوباره غصّه‌له‌نه‌ر، آغلارام نه‌نه
تقدیم به روح پاک مادر مهربانم که به تاریخ 26/11/91دعوت حق را لبیک گفته ودرسن79سالگی به دیارباقی رفتند
کلمات کلیدی:
قوْیدون منی بوائوده مله‌ر، آغلارام نه‌نه
گئتدین مزاره دیلده شرر، آغلارام نه‌نه
نیسگیلله‌رین دوشه‌ر یادوما قلبیم اوْدلانار
اللر اوره‌کده شام و سحر آغلارام نه‌نه
یاد ائیله‌ره‌م سنیله کئچه‌ن گونله‌ری مودام
هاردان اوْ گونله‌ریم قایودار آغلارم نه‌نه
سسله‌ردیم هر زاماندا نه‌نه، سس گله‌ردی جان
خوْش گونلریم کی یاده دوشه‌ر آغلارام نه‌نه
دردین دییه‌ر آناسونا قوز دوشسه موشگوله
نئیله‌ر آناسو اوْلماسا گر آغلارام نه‌نه
قارداش آتا باجو هاموسو، کیمسه‌دیر ولی
واردور آنادا آیرو ثمر آغلارام نه‌نه
ائوده آتا، آنا یئری وئرمه‌ز، یقیندی بو
هر گولده وار بیر عطر-ی-دئگه‌ر، آغلارام نه‌نه
گ?ن دؤنسه آی دوْلانسا گله‌ر بایرام آخشامو
بایراملوق الده گؤرسه‌م اگر، آغلارام نه‌نه
قارداش دا گئتمه‌‌سه باجو دیدارینه اگر
دیلده‌ن مگر آناسودؤزه‌ر، آغلارام نه‌نه
هر کس گؤروب آنا داغونو یاخشو درک ائده‌ر
قلبیم نده‌ن غموندا اسه‌ر آغلارام نه‌نه
قلبیم دوْلان زاماندا هئی سسله‌ره‌م سنی
گلمه‌ز منه جاواب ی دیگه‌ر، آغلارام نه‌نه
آمما بو آغلاماق غم-ی-دیگر سالور یادا
دیل یاندورار اوْ غملی خبر، آغلارام نه‌نه
آغلار اوْ غمده زینب-وْ-کلثوم، حوسئن حسن
آغلار اوْ غمده چوْخ نه‌نه‌لر، آغلارام نه‌نه
زینب دییه‌ردی ائی آتامون یاوری آنا
ائتدین نده‌ن بو نوعی سفر، آغلارام نه‌نه
هانسو آنا سنین کیمی گؤز یاشلوباغروقان
گؤزده‌ن آتار بالانو مگر، آغلارام نه‌نه
زینب هارا آنا بو قده‌ر درد-وْ-غم هارا؟
هانسو اوره‌ک بو درده دؤزه‌ر، آغلارام نه‌نه
آخشام اوْلان زامان چوراغو ائولرین یانار
قلبیم دوباره غصّه‌له‌نه‌ر، آغلارام نه‌نه
تقدیم به روح پاک مادر مهربانم مادر شهید گرانقدرمیراسماعیل حسن زاده که به تاریخ 91/11/26دعوت حق را لبیک گفته ودرسن79سالگی به دیارباقی رفتند
کلمات کلیدی:
کلمات کلیدی:
